YÜN EĞİRME:

ANADOLUNUN EN ESKİ GELENEK VE GÖRENEKLERİNDEN YÜN EĞİRME:


(KİRMAN)

Giysi, halı, kilim, çadır, battaniye ve yorgan gibi ihtiyaçların karşılanması amacıyla koyun keçi gibi hayvanların yünlerinden yapılan yün eğirme (iplik yapma)işidir.
Zahmetli ve zor bir işlem olmasına rağmen sağlık ve ev ekonomisi açısından büyük katkı sağlamış bir gelenektir.

Çok eskilerden gelen bu gelenek son zamanlarda (yaklaşık 10 yıl)  sanayileşmenin ve makineleşmenin gelişesiyle tabiri caizse terk edilmiş ve unutulmaya yüz tutmuştur.


(KÜRT KİRMANI-1)

Yün eğirme işi "KİRMAN" denilen ve yukarıda resimlerde çeşitleri gözüken yine el yapımı makinalarla yünün bükülmesi ile yapılır ve "YUMAK" denilen iplik topları haline getirilirdi.
Yünler kara koyun yünü (siyah iplik) ve Ak yün (beyaz iplik) olamak üzere orjinalinde iki ham renkden oluşurdu. Kök boyası denilen otlardan yapılan boyalarla kaynatılarak istenilen renk oluşturulur

yukarıda resimde görüldüğü gibi ihtiyaca göre şiş denilen metal çubuklarla çorap,


(EL ÖRMESİ YÜN ÇORAP)

kazak, içlik, yelek, kazak, mintan örülür hatta halı,kilim ve çadır tezgahlarında dokuma yöntemi ile dokunurdu.


(ÇIKRIK)

Çıkrık genellikle kirmanlarla eğirilen yün ipliklerin sıkıştırılması ve uzun miktarlarda sarılması ve dokuma tezgahlarında kullanılması için iplikleri sarmaya yarayan el yapımı bir makinadır.
Çeşitleri olmasına rağmen Akseki Köyümüzde ve Anadoluda yaygın olarak kullanılan model yukarıdaki resimde görülen modeldir.

Zamanın türlü hile ve tezgahlarında unutulan yok olan yıllarca soğuk kış günlerinde bizleri ısıtan hatta ev ve yuva olan bu güzel geleneklerin Belediyelerin, Kaymakamlıkların, Muhtarlıkların,Vakıfların, Derneklerin ve İnsanların desteğiyle tamamen yok olup aklımızdan da çıkmadan yeniden canlanması ve geri kazanılması en büyük dileklerimizdendir.
(izinsiz kopyalayıp çoğaltmak serbesttir)

     Behlül DEMİR
Akseki Köyü Derneği